Çok konuşulan herkesin dilinde olan bir konuya değinelim bugün. Posa nedir? Nelerde vardır? Her sağlık programında sözü geçen ve sürekli posa alımı diye bahsedilen besinlere değinelim. Öncelikle posa kendi içinde çeşitleri olan bitki dokularının yenilebilir kısımlardır. Diyet posası; insan ince bağırsağında sindirilmeyen fakat kalın bağırsakta tamamen veya kısmen fermente olan, bitki dokularının yenilebilir kısımlarıdır. Posa tamamen vücudumuzda sindirilip emilemediği için doğrudan vücuttan atılır. Diyet lifleri iğneme ve çözünmez posa olarak ikiye de ayrılırlar. Çözünen posanın iyi kaynağı olan bir besin, bir miktar çözünmeyen posa da içerebilir. Örneğin; meyve ve sebzeler pektin (çözünür) ve seluloz (çözünmez) içerirler. Bununla beraber meyveler daha çok pektin, sebzeler ise seluloz içerirler. Suda çözünen posa meyve, sebze, yulaf ve arpada bulunur. Vücudumuzdaki suyu emerek jelimsi bir yapı oluştururlar ve bağırsaklardan geçiş süresini uzatırlar. Daha uzun süre doygunluk hissi sağlarlar. Bu lifler vücudumuzda sindirilemez ama bağırsaklarda olan yararlı bakteriler tarafından kullanılır. Bağırsaklarda ki yararlı bakterileri beslemekte bağırsak sağlığı için önemlidir bağırsak sağlığı ise bizim kendi sağlığımız için en önemi etkendir. Çözünmez posa ise tam tahıllar, kepekler, kabuklu yemişler ve tohumlarda bulunur. Bunlar hızla midenin boşlamasına neden olur ve bağırsaktaki geçiş süresini kısaltırlar. Böylece artık ve bağırsak çeperine zarar verecek olan maddeleri içerisinde bulunduran maddelerin geçiş süresi kısalır. Bu durumda kabızlığın önüne geçer ve dışkı hacmini artırır.

Posa aynı zamanda birçok hastalığın iyileşmesi ve hasatlıktan korunmada da önemlidir çünkü bağırsak sağlığını düzenleyen ürünlerdir. Bağırsağın sağlığı da vücudun sağlığıdır.

Çözünür Posalar: Kurubaklagiller, bezelye, yulaf, arpa, elma, portakal ve havuç gibi birçok meyve ve sebzede, psyllium (karnıyarık otu) tohumunun kabuğunda vardır.

Çözünmez Posalar: Tam buğday unundan yapılmış ürünler, buğday ve mısır kepeği, meyve kabukları ve kök sebzeler dahil (karnabahar, yeşil fasulye ve patates gibi) birçok sebzeler çözünmez posa içerir.

Posalar toksik maddelerin, kimyasalların emilimini önleyerek zararlı etkilerini azaltır.

Kabuklu bir meyvenin posa içeriği kabuksuz halinden daha fazladır. Sebzelerde en çok posa içeren besin bezelye ve fasulyedir.

Doğal posa içeriği en yüksek besinler sırasıyla, kuru baklagiller (%11-26), sert kabuklu meyveler (%5-14), tahıl ürünleri (%4-7,5), sebzeler (%3-4) ve meyvelerdir (%1-2). Çiğ olanlar pişmişlerden, kabuklu olanlar kabuksuzlardan daha çok diyet posası içermektedir.

Kaynakça:

Ghada A. Soliman, Diyet Lifi, Ateroskleroz ve Kardiyovasküler Hastalık, 2019 Mayıs
Baysal A. (2015) Beslenme. 16. Baskı. Hatipoğlu Yayıncılık. Ankara