Samsun’da kahverengi kokarca ile “bitti” / “azaldı” söylemleri yayılıyor. Peki bu doğru mu, bilimsel olarak kanıtı var mı?
2023’te artan popülasyon, 2024’te etkili müdahalelerle kontrol altına alınmaya çalışıldı.
Bu geniş çaplı mücadele, azalma değil; sürekli baskı ve sıkı kontrol politikası uygulandığını gösteriyor.
Gazete başlıkları “mücadele başladı” diye lisanatı değiştiriyor.
Üreticiler, feromon tuzak ve kimyasal uygulamalardan sonra rahat bir sezon geçirince “[nihayet bitti]” algısına kapılıyor.
ABD’de 2010 sonrası bazı bölgelerde kısa süreli azalma gözlendi ama genel olarak popülasyon hâlâ devrede.
Türkiye’de biyolojik mücadele (samuray arıcığı, parazitik eşey gibi) kısmen gelişse de henüz kendi kendine yeterli düzeyde değil.
Samsun’da 2024 yılında:
-1 milyon dekar kimyasal mücadele,
-Binlerce feromon tuzak, biyolojik kontrol salımı,
-216 kişilik ekip,
-27.700 eğitimli üretici
Bu, “popülasyon azaldı” değil, tam tanzimli bir “topyekûn mücadele” çıktısı..
“Azaldı” söylemini kullanmak yanlış olur.
Devamlı izleme, doğal düşmanların yaygınlaşmasını sağlayacak biyolojik mücadele, organik çiftçilerin desteği önemlidir.
OMÜ ile başlatılan “ısı tuzak” projesi de umut veriyor, ancak henüz ölçeklendirilmeye hazır değil
Biz Ne Öğrendik?
“Azaldı” söylemi, değil veri, algıya dayanıyor. Çok sayıda uygulama ve sinyal olmasına rağmen popülasyonun gerçekten düştüğüne dair ölçüm yok.
Bitiş değil devam eden mücadele var…
Kimyasal, biyolojik, feromon tuzak gibi birimlerle sürdürülen entegre mücadele ile popülasyonun kontrol altına alınmasını hedefliyor.
Özellikle samuray arıcıklarının etkisinin artması ve OMÜ’nün ısı tuzak projesi bu mücadelenin kalıcı olmasına olanak sağlayabilir.
Samsun’da kahverengi kokarca tam anlamıyla “azalmış” değil; ancak 2024’te yapılan büyük çaplı kontrol çalışmaları bu zararlı üzerinde ciddi baskı oluşturmuştur. Gelecekte sürdürülebilir bir biyolojik ve entegre mücadele stratejisiyle gerçekten popülasyonun düşmesi, “sürdürülebilir tahmin” haline gelebilir. Şimdilik ise dikkatli izleme ve aktif çalışmalar sürüyor.
