Yargıtay'dan kiracıyı koruyan emsal karar!
Türk Borçlar Kanunu'na göre ev sahibinin görevi, kiralanan konutu yalnızca teslim etmekle sınırlı değil aynı zamanda kullanım süresi boyunca yapısal açıdan güvenli ve yaşanabilir halde bulundurmak zorunda. Bu kapsamda büyük onarım ve yüksek maliyetli teknik arızalar, kiracının değil ev sahibinin sorumluluğunda yer alıyor.
Kira ilişkilerinde en çok karşılaşılan ihtilaflardan biri, hangi masrafın kime ait olduğunun bilinmemesinden kaynaklanıyor. Pek çok kiracı, aslında ev sahibinin karşılaması gereken kapsamlı onarım giderlerini kendi bütçesinden ödeyerek mağdur olabiliyor. Oysa kanun, bu tür giderleri “zorunlu harcama” olarak nitelendiriyor ve kiracının yaptığı ödemenin ev sahibi tarafından iade edilmesi gerektiğini açıkça düzenliyor.
TBK’nın ilgili maddelerine göre ev sahibinin temel görevi, kiralananı “kullanıma elverişli” halde bulundurmak. Bu nedenle ev sahibinin sorumlu olduğu başlıca büyük onarımlar:
Tesisat arızalarının giderilmesi
Kombi veya kalorifer kazanının yenilenmesi
Çatı ve dış cephe tamiratları
Asansörün kapsamlı bakım ve onarımları
Eskiyen elektrik ve su tesisatının yenilenmesi
Bu tür yapısal ve yüksek maliyetli işlemler, konutun kullanılabilirliğini sağlama yükümlülüğü kapsamında ev sahibine ait.
Kiracı bu masrafları kendisi karşılarsa ne olur?
Kiracıların haklarını bilmesi, ev sahiplerinin yükümlülüğünü yerine getirmesi gerekiyor. Kira ilişkilerinde kanun, kiracıyı koruyacak şekilde açık hükümler içeriyor. Uygulamada bazı ev sahipleri onarım gerektiren durumlarda gecikme yaşatabiliyor veya masrafı üstlenmeyi reddedebiliyor. Eğer kiracı, yaşam güvenliği veya evin kullanılabilirliği için zorunlu bir tamiratı kendisi yapmak zorunda kalırsa, yaptığı harcamayı ev sahibinden talep edebiliyor. TBK uyarınca bu ödemeler “zorunlu gider” olarak kabul ediliyor ve kiracıya iade edilmesi gerekiyor.
Yargıtay’dan kiracı lehine kararlar
Yargıtay’ın çeşitli kararlarında şu noktalar vurgulanıyor:
Ev sahibi, kiralanandaki ayıbı gidermeden sorumluluktan kaçamaz.
Kiracının kendi cebinden ödediği zorunlu onarım bedeli ev sahibi tarafından karşılanmalıdır.
Kiracı, yaptığı gideri kira bedelinden mahsup etme hakkına sahiptir.
Kiracının geri ödeme talep edebileceği durumlardan bazıları şunlardır:
Çatının akması nedeniyle ustaya ödeme yapılması
Arızalı elektrik tesisatının komple yenilenmesi
Kombinin bozulması ve yenisinin alınması
Binanın zorunlu güvenlik veya kullanım bakımının ertelenmesi
Bu durumlarda yapılan giderler “ev sahibinin yükümlülüğü” olduğundan, kiracının ödediği tutar geri ödenmek zorundadır.
Uzmanlardan uyarı: Kiracılar haklarını bilmeli
Uzmanlar, kiracıların yaptıkları ödemelere ilişkin fatura, fiş ve makbuzları mutlaka saklamaları gerektiğini; gerektiğinde noter aracılığıyla ihtar çekerek masraf iadesi talep edebileceklerini belirtiyor.
