Sırrı motifi ve ilmeğinde saklı
Dünyaca ünlü müzelerde sergilenen Uşak halısının sırrı motifi ve ilmeğinde saklı
Geçmişi 15. yüzyıla kadar uzanan, prestijin simgesi Uşak halıları saraylarda ve önemli mekanlarda yerini aldı. Bu özelliğinden dolayı "Saray halıları" da denilen bu el emeği ürünlerin motif ve desenleri genellikle birer mesaj içeriyor.
Uşak halısı, motiflerine göre 14 farklı türde dokunmaya devam ediyor. Örneğin halının tam ortasında yer alan büyük madalyon deseni sonsuzluğu simgeliyor. En ünlü Uşak halılarından "madalyon"un geçmiş dönemlerde taht sahibi kişiler tarafından 200-300 metrekarelik boyutlarda dokunarak saraylarda kullanıldığı biliniyor.
Yine gücü ve kudreti simgelediğine inanılan "Çintemani" modelinde ise Fatih Sultan Mehmet'in kaftanının üzerindeki desenlerin aynısı işleniyor. Hans Holbein ve Lorenzo Lotto gibi Avrupalı ünlü ressamların tablolarında yer alan Uşak halıları bu sanatçıların adlarıyla modelde kendine yer edindi. Halılardaki kuş, ejderha, yıldız, güneş, benek gibi desenler de birer anlam ifade ediyor.
Bitki kabukları ve özleriyle kaynatılarak renklendirilmiş tamamen yün ipliklerle dokunan halının metrekaresine yaklaşık 90 bin ilmek atılıyor. Türk düğüm geleneği olan kapalı düğüm tekniğinin kullanıldığı Uşak halısında, bir çalışan günde en fazla 7 bin 500 ilmek atabiliyor. Geleneksel Uşak halısı, Uşak Valiliği İl Özel İdaresi bünyesindeki "Dokuyan Eller Halı ve Kilim Evi" ile Uşak Belediyesi Dokurevi'nde üretilmeye devam ediyor. Kentin ismiyle markalaşan Uşak halısını miras olarak gördüklerini aktaran Ceylan, "Uşak halısı 15. yüzyıl itibariyle Osmanlı saraylarında, Avrupa şatolarında ve Avrupa'daki birçok önemli mekanda bir prestij simgesi olarak varlığını devam ettirdi. O günden bugüne kadar Uşak halısı aynı motifleri, aynı kaliteyi, aynı özellikleri taşıyarak günümüze kadar geldi. Zengin kültürel mirası aynı kalitede insanlara sunmak ve bunu uluslararası platforma taşıyarak ülkemizin ekonomik girdisine katkı sağlamak için çalışıyoruz." diye konuştu.
Dokuyan Eller Halı ve Kilim Evi'nde desinatör olarak çalışan Ayşe Nurçin Barış ise Uşak halısının özelliğini Türk düğüm geleneği olan kapalı düğümden, ilmek sayısı ve motiflerinden aldığını ifade etti.
Doğal renklendirme yöntemi kullanıldığı için Uşak halısının solmadığına dikkati çeken Barış, güneşlendirildiği takdirde halının renklerinin parlaklaştığını dile getirdi. Halı ustası Emine Karagöz de dokumayı çocukluğunda ailesinden öğrendiğini kaydetti.
