Şap hastalığı nasıl bulaşıyor, nasıl önlenir?
Tarım ve hayvancılık sektörünü ciddi şekilde etkileyen şap hastalığı, hayvanlar arasında hızla yayılarak önemli ekonomik kayıplara yol açıyor. Yetkililer, hastalığın önlenmesi için hem üreticilerin hem de tüketicilerin dikkatli olması gerektiğini vurguluyor.
Şap virüsü, enfekte hayvanlardan sağlıklı hayvanlara doğrudan temas, et, süt ve benzeri ürünler, hava yolu ve taşıma araçları aracılığıyla bulaşabiliyor. Bu nedenle, hayvan hareketlerinin sınırlandırılması en etkili tedbirler arasında yer alıyor. Ayrıca, enfekte çiftliklerin ziyaret edilmemesi ve hayvan taşıyan araçların düzenli şekilde dezenfekte edilmesi zorunlu görülüyor.
Aşılama ile sürü bağışıklığı hedefleniyor
Tarım ve Orman Bakanlığı, hastalığın kontrol altına alınması amacıyla yılda iki kez yoğun koruyucu aşılama kampanyası yürütüyor. Bu kampanyalarla, hedef popülasyonun en az yüzde 80’inin aşılanarak sürü bağışıklığının sağlanması amaçlanıyor.
Hastalık çıkmadan önce alınacak önlemler
Yetkililer, şap hastalığına karşı alınması gereken önleyici tedbirleri şöyle sıralıyor:
Hayvanlara periyodik olarak şap aşısı yapılması,
Yeni alınan hayvanların aşı durumunun kontrol edilmesi ve 20 gün karantina uygulanması,
Hayvan pazarına götürülecek hayvanlara 15–20 gün önceden aşı yapılması,
Ahır girişlerinde sodyum karbonat, bakır sülfat, sitrik asit gibi dezenfektan maddelerin bulundurulması,
Ahırlara sadece görevli bakıcıların özel kıyafetle girmesine izin verilmesi,
Sağım öncesinde ellerin ve ekipmanların temizliğine dikkat edilmesi,
Şüpheli durumlarda mutlaka veteriner hekimle iletişime geçilmesi.
Hastalık görüldüğünde uygulanacak tedbirler
Şap hastalığı tespit edilen işletmelerde alınacak başlıca önlemler ise şunlar:
Hastalıktan şüpheli hayvanların derhal ayrılması,
Ahıra giriş-çıkışların yasaklanması ve ilgili müdürlüklere bilgi verilmesi,
Araç ve malzeme girişlerinin sıkı şekilde kontrol edilmesi,
Hasta hayvanlardan elde edilen sütlerin satışının durdurulması,
Yem, saman ve altlık malzemelerinin giriş çıkışına izin verilmemesi,
Bulaşık yataklık ve otların yakılması,
Hastalık tamamen sönene kadar hayvan alım-satımının durdurulması.
Dezenfeksiyon ve antiseptik uygulamaları
Hastalığın yayılımını önlemek için barınaklar, araçlar, ekipmanlar ve giyim eşyaları belirli oranlarda antiseptiklerle dezenfekte ediliyor.Ağız ve meme yaraları için önerilen antiseptik çözeltiler arasında %2-3 sodyum karbonat, %10-15 sodyum bikarbonat ve %0,5 potasyum permanganat yer alıyor.
Ayak yaralarında ise %1-2 sodyum hidroksit veya %3-5 sodyum karbonat çözeltisi etkili oluyor.
Barınak ve nakil araçları için %1 formol veya %3-5 kreolin kullanılması tavsiye ediliyor. Giyim eşyaları ise %4-5 çamaşır sodalı su içinde dezenfekte ediliyor.
Yem ve suların dezenfeksiyonu da büyük önem taşıyor. Bulaşma riski yüksek yemler yakılarak imha edilirken, sular uygun dezenfektanlarla temizlenip yeniden kullanıma açılıyor.
Yetkililer, şap hastalığıyla mücadelede hijyen ve aşılama kurallarına sıkı şekilde uyulmasının, hayvan sağlığının korunması açısından hayati önem taşıdığını belirtiyor.
