- Haberler
- Yerel Haber
- Samsun'un Kalbindeki Tarih: Samsun Büyük Camii
Samsun'un Kalbindeki Tarih: Samsun Büyük Camii
Samsun'un İlkadım ilçesinde bulunan Büyük Camii, 14. yüzyıldan günümüze uzanan izleriyle dikkat çekiyor
Samsun’un İlkadım İlçesi Kale Mahallesi'nde, Saathane Meydanı’nın hemen yanında yer alan Samsun Büyük Camii (Valide Camisi, Hamidiye), kentin en büyük tarihî ibadethanelerinden biri olarak varlığını sürdürüyor. Yapı, 19. yüzyılın son çeyreğinde, 1869’daki büyük Samsun yangınında tamamen yanan ahşap caminin yerine inşa edildi.
Selçuklu komutanlarından Hıdır Bey tarafından 14. yüzyılda yaptırıldığı değerlendirilen ilk ahşap caminin yerine kesme taştan inşa edilen bugünkü yapı, 1884-1886 yılları arasında tamamlandı. Uzun süren inşaat sürecinde maddi imkânsızlıklar, maliyet değişiklikleri ve mevsim koşulları nedeniyle çalışmalar zaman zaman aksadı.
Vakıflar Bölge Müdürlüğü kayıtlarında “Hızır Bey Vakfı” olarak geçen cami, 1889 yılına kadar oluşturulan 11 vakıf sayesinde ihtiyaçlarını karşılamaya devam etti. Caminin bakım ve onarım masraflarına Sultan Abdülaziz’in annesi Pertevniyal Sultan’ın destek verdiği biliniyor. Bu nedenle yapı halk arasında “Valide Camisi” adıyla da anılıyor.
Büyük Camii, tarihi boyunca çeşitli dönemlerde onarımlardan geçti. 1906 yılındaki depremde hasar gören yapı, 1906-1907 yıllarında yenilendi ve kiremit çatı bakır kaplama ile değiştirildi. Minarenin şerefeden yukarıdaki bölümü ise 1944 depreminin ardından yıkılarak 1945’te yeniden yapıldı; bu bölüm 2000’li yıllarda aslına uygun hale getirildi.
Kesme taş mimarisi, çifte minaresi ve geniş avlusu ile dikkat çeken Büyük Camii’nin örtü sistemi, merkezde kurşunla kaplı ana kubbe ve etrafındaki dört küçük kubbeden oluşuyor. İç mekânda mermer mihrap, ahşap minber ve köşk şeklindeki vaaz kürsüsü yer alıyor. Kubbe ve geçiş elemanlarında rumi ve bitkisel motiflerle süslenmiş duvar resimleri bulunuyor. 1996’daki yenilemelerde örtülen özgün süslemeler, 2007-2008 yıllarındaki kapsamlı çalışmalarda yeniden ortaya çıkarıldı.
Samsun Büyük Camii, mimarisi, süslemeleri ve tarihsel kimliğiyle kentin sembol yapılarından biri olmayı sürdürüyor.
Bakmadan Geçme
