Samsun'da kahverengi kokarca çıkmazı: Tüm çabalara rağmen tehdit sürüyor

Fındık ve diğer tarım ürünleri için büyük bir tehlike oluşturan kahverengi kokarca zararlısı ile mücadele Samsun’da tüm paydaş kurumların katılımıyla aralıksız sürdürülüyor. 

Samsun Valiliği başkanlığında gerçekleştirilen son değerlendirme toplantısında açıklanan veriler, 2024 ve 2025 yıllarında biyolojik mücadeleden kimyasal ilaçlamaya, "Kahverengi Kokarca Toplatma Projesi"ne kadar 23 milyon 775 bin TL bütçe kullanıldığını ve 125 teknik personelin sahada aktif çalıştığını gösteriyor. 300 bine yakın samuray arısı ve binlerce feromon tuzağı kullanılmasına rağmen, üreticinin endişesi sürüyor. 

Kapsamlı ve entegre mücadele stratejilerine rağmen zararlının popülasyonunun tamamen kontrol altına alınamaması, bölge tarımı için en büyük çıkmaz olarak görülüyor. Samsun'da bugüne kadar yapılanlar ve mücadelenin detayları ise şöyle:

"Samuray arısı" umudu
İl Tarım ve Orman Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülen en önemli ayaklardan biri biyolojik mücadele oldu. Kahverengi kokarcayı doğal yollarla baskı altına alma hedefiyle: 2024 yılında 14 ilçede 25 bin adet samuray arısı salımı gerçekleştirildi. Bu çaba artırılarak 2025 yılında 17 ilçede tam 299 bin 992 adet samuray arısı ve ek olarak 300 adet sülün doğaya bırakıldı. Biyoteknik mücadelede ise Çarşamba, Terme ve Tekkeköy başta olmak üzere 17 ilçeye yaklaşık 17 bin 600 adet feromon tuzağı yerleştirilerek zararlı popülasyonu takip altında tutulmaya çalışıldı.

Fındık alanlarında kimyasal ve mekanik savaş
2025 yılı üretim sezonunda, fındık başta olmak üzere meyve, sebze, hububat ve çeltik gibi ekonomik değeri yüksek ürünleri korumak amacıyla kimyasal mücadeleye ağırlık verildi. 13 ilçe teknik ekipleri, fındık üretim alanlarında Eylül sonuna kadar sahada zararlı takibi yaparak kimyasal mücadelenin etkinliğini sağlamaya çalıştı. Mücadelenin kışlak ayağında ise ev, ahır ve depo gibi kapalı alanlarda mekanik mücadele çalışmaları yürütüldü; toplanan erginler imha edildi. Bu kapsamda 19 bin 83 üreticiye eğitim verildi. 159 bin 749 adet hane ve depo biyosidal ilaçlarla ilaçlandı.

Eğitim seferberliği ve dev bütçe
Mücadele sadece sahada kalmadı. Kapsamlı bir eğitim seferberliği yürütüldü: 22 bin 305 üretici ve 278 sektör temsilcisi bilgilendirildi. 19 bin 490 eğitim materyali dağıtıldı ve 619 adet eğitim yayım çalışması yapıldı. Tüm bu mücadele operasyonları için feremon tuzak, bitki koruma ürünü ve biyosidal ilaç alımı dahil şu ana kadar toplam 23 milyon 775 bin TL bütçe kullanıldı.

Öğrenci kampanyası başladı: "Kokarca Topla, Ödülü Kazan"
Mücadelenin tabana yayılması amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 2025 yılı Eylül-Kasım aylarında "Kahverengi Kokarca Toplatma Projesi" kampanyası başlatıldı. Samsun'da popülasyonun yoğun olduğu Terme, Çarşamba, Salıpazarı ve Tekkeköy ilçelerinde en fazla kokarca toplayan öğrenciler ödüllendirilecek.
Ayrıca Samsun Büyükşehir Belediyesi de mücadeleye aktif katılım gösterdi; Çarşamba, Terme, Salıpazarı, Ayvacık, Atakum ve Tekkeköy ilçelerindeki 63 mahallede 6 bin 163 ev, 500 litre ilaç kullanılarak ilaçlandı.

Mücadele sürecek ama tedirginlik yüksek
Valilik başkanlığındaki toplantıda, bundan sonraki süreçte tüm paydaş kurumların katkılarıyla entegre mücadele unsurlarının tamamı kullanılarak çalışmalara devam edileceği vurgulandı. Eğitim yayım çalışmalarının aralıksız süreceği de belirtildi.
Ancak, her ne kadar bu denli kapsamlı bir mücadele yürütülse de, zararlının hızla yayılan ve dirençli yapısı, bölge tarımı üzerindeki tehdidin sürmesine neden oluyor. Gözler, önümüzdeki üretim sezonunda bu dev çabanın meyvelerini verip vermeyeceğine çevrilmiş durumda.