Kahvaltıların gözdesi domates, sağlığınızı tehdit edebilir
Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden biri olan domates, kahvaltı sofralarının renkli yıldızı ve salataların baş tacı olmaya devam ediyor. Vitamin ve mineral açısından zengin yapısıyla sağlıklı beslenme önerilerinde sıkça yer bulan domates, bağışıklık sistemine katkısı ve antioksidan özelliği ile biliniyor. Ancak uzmanlar, özellikle çiğ domatesin tüketimi konusunda bazı önemli uyarılarda bulunuyor.
Domatesin faydaları kadar, bazı bireyler için potansiyel riskleri de olduğuna dikkat çeken sağlık uzmanları; alerji, sindirim problemleri ve toksin içeriği gibi konularda kamuoyunu bilgilendiriyor. Çiğ domatesin içerdiği malik ve sitrik asit gibi maddeler, mide asidini artırarak reflü ve gastrit gibi rahatsızlıkları tetikleyebiliyor. Özellikle hassas mide yapısına sahip bireylerde, aç karnına tüketildiğinde mide yanması ve şişkinlik gibi şikâyetlere yol açabiliyor.
Konuyla ilgili yapılan akademik çalışmalarda da benzer bulgular yer alıyor. 2016 yılında Priyadharsini ve ekibi tarafından yayımlanan bir derlemede, domates ve domates bazlı gıdaların yüksek asit içeriği nedeniyle gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH) semptomlarını artırabileceği vurgulandı.
Patates ve patlıcan gibi gece gölgesi (nightshade) ailesinden olan domates, doğal olarak solanin adı verilen bir madde içeriyor. Özellikle tam olgunlaşmamış, yeşil renge yakın domateslerde bu maddenin miktarı artabiliyor.Solanin vücuda alındığında baş ağrısı, mide bulantısı, halsizlik ve kas ağrılarına neden olabiliyor. Uzmanlar, yeşil domateslerin ve olgunlaşmamış çiğ domateslerin fazla miktarda tüketilmemesi gerektiği konusunda uyarıyor.
Çiğ domates, bazı bireylerde alerjik reaksiyonlara neden olabiliyor. Ciltte döküntü, kaşıntı, dudaklarda şişme ve nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterebilen bu reaksiyonlar, domatesin pişmiş haliyle daha az görülse de, çiğ tüketimde daha yoğun hissedilebiliyor.Alerji geçmişi bulunan bireylerin domates tüketimini dikkatle gözlemlemeleri ve gerekirse hekim görüşü almaları öneriliyor.
Domatesin içerdiği likopen maddesi, güçlü bir antioksidan olarak biliniyor. Ancak yapılan bazı araştırmalar, likopenin çiğ domateste vücut tarafından yeterince emilemediğini ortaya koyuyor. Ayrıca, likopenin aşırı alımı durumunda bağışıklık sistemini baskılayabileceği ve özellikle immün sistemi hassas bireylerde olumsuz etkiler yaratabileceği ifade ediliyor.
Uzmanlar, çiğ domatesin sabah saatlerinde ve özellikle aç karnına tüketilmesinin mide sağlığı açısından sakıncalı olabileceğini belirtiyor. Aynı zamanda, bazı bireylerde peynirle birlikte tüketildiğinde sindirim zorluklarına yol açabileceği de ifade ediliyor.
Domatesin, günün ilerleyen saatlerinde ve mümkünse pişmiş formda tüketilmesi daha uygun bulunuyor.
Bakmadan Geçme
