10 Eylül 2025’te İsrail tarafından Yemen’in başkenti Sana ve kuzeydeki el-Cevf (Al Jawf) eyaletine düzenlenen hava saldırılarında, en az 46 kişi yaşamını yitirdi, 165 kişi yaralandı. Saldırılar sırasında sivil yerleşim alanları, yakıt istasyonları, medya kurumları gibi yapılarla birlikte Yemen Ulusal Müzesi binası da ağır hasar gördü.
Müzenin Durumu ve UNESCO Çağrısı
Yemen Ulusal Müzesi, 1971’de kurulan ve yaklaşık 75 binden fazla eser barındırıyor. Bakanlık kaynaklarına göre müze binasının dış cephesi büyük zarar görmüş; camlar kırılmış, tavanın bazı bölümleri çökme tehlikesiyle karşılaşmış, arka cephe şarapnel parçalarıyla hasar almış.
Yemen Kültür Bakanlığı, UNESCO’ya acil yardım çağrısında bulundu. Tarihi yapı ve koleksiyonların “ciddi risk” altında olduğu, bazı nadir eserler için durumun belirsizliği koruma açısından kritik olarak değerlendiriliyor.
Saldırının İnsanî Boyutu
Sana ve el-Cevf’teki saldırılarda ölenler arasında kadınlar ve çocuklar da bulunuyor. Resmî sağlık yetkililerinin açıklamasına göre en çok can kaybı Sana’daki sivil bölgelerde görülürken, ayrıca medya kuruluşları (yerel gazeteler) da hedef alındı.
Houthi yönetimi, bu saldırıların İsrail’in son dönemdeki artan drone ve füze saldırılarına karşılık olarak yapıldığını belirtiyor. İddialara göre İsrail, bazı hedeflerin Houthi gruplarıyla bağlantılı olduğunu belirterek saldırılar düzenliyor.
Kültürel Miras ve İnsanlık İçin Tehlike
Yemen Ulusal Müzesi, Saba, Himyar, Ma’in, Hadramevt gibi antik krallıklara ait eserler, milattan önceki yazıtlar ve mumyalar gibi önemli koleksiyonlara sahip. Ancak uzun dönem kapalı kalması nedeniyle eserlerin bakımı ve korunması zaten zorluydu. Şimdi saldırı ile bu mirasın büyük kısmının zarar görme ihtimali belirmiş durumda.
Binlerce yıldır süregelen yerleşim ve kültür mozaiğinin bir parçası olan bu eserler, sadece Yemen halkının değil tüm insanlığın ortak mirası olarak görülüyor. UNESCO ve diğer uluslararası kuruluşlar, savaş hukukuna dair kültürel mirasın korunması sözleşmeleri çerçevesinde tüm taraflara sorumluluk çağrısı yapıyor.
Uluslararası Tepkiler ve Beklentiler
Yemen Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, özellikle Ulusal Müze etrafındaki sivil mimari ve şehir planlaması içinde kalan medya binaları gibi yapılara da saldırıların ciddi şekilde zarar verdiğini vurguluyor.
UNESCO’dan resmi olarak, kültürel mirasın korunması çağrısı yapıldı. Müzenin bulunduğu bölgedeki yapıların, yazıtların ve eserlerin acil olarak belgelenmesi, binanın güvenliğinin sağlanması ve koleksiyonun zarar görmüş parçalarının tespiti için uluslararası koordinasyonun önemi vurgulanıyor.
Bakmadan Geçme
