Emekli maaşlarına yeni düzenleme
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) görüşülecek yeni vergi teklifi, Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) prim borcu bulunan emekliler ile hak sahiplerinin maaşlarında yapılacak kesintileri yeniden düzenliyor.
Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen ve Genel Kurul gündemine alınan “vergi kanunları ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi”, SGK’den emekli aylığı ya da geçici veya sürekli iş göremezlik geliri alanların genel sağlık sigortası (GSS) prim borçlarının, gelir veya aylıklarından en fazla yüzde 25 oranında kesintiyle tahsil edilmesini öngörüyor.
Mevcut uygulama nasıl?
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre nafaka borçları dışında emekli aylıklarına haciz konulamıyor. Ancak 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca SGK alacakları öncelikli sayıldığından, emekli maaşlarının dörtte birinden az, üçte birinden fazla olmamak üzere kesinti yapılabiliyor.
Bu kapsam dışındaki kesintiler için ise kişinin yazılı onayı gerekiyor.
Kimleri kapsayacak?
Komisyonda milletvekillerinin sorularını yanıtlayan SGK Başkan Yardımcısı İsmail Ertüzün, memuriyetten ayrılıp yeniden göreve dönen veya sigortalı olarak çalışan bazı kişilerin geçmiş dönemden kalan GSS prim borçlarının bulunduğunu belirtti.
Ertüzün, memurlar ve 4/a (SSK) kapsamındakilere emekli aylığı bağlanmadan önce borç kontrolü yapılmadığını, sadece Bağ-Kur’lular için bu sorgulamanın zorunlu olduğunu söyledi.
Bağ-Kur’luların prim borcu şartı
Mevzuata göre, Bağ-Kur’lulara malullük veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için genel sağlık sigortası primi dahil tüm prim borçlarının ödenmiş olması gerekiyor. Aynı şekilde, Bağ-Kur’lunun vefatı durumunda dul ve yetim aylığı bağlanabilmesi için de prim borçlarının kapatılması zorunlu.
Borcunu ödemeyen Bağ-Kur’lulara veya hak sahiplerine maaş bağlanmazken, SSK ve Emekli Sandığı kapsamındakilere emeklilik sonrası borç tespiti yapılabiliyor.
961 bin kişiyi ilgilendiriyor
Ertüzün, düzenlemeden etkileneceklerin memuriyetten veya SSK’den emekli olup ara dönemde GSS borcu bulunan kişiler olduğunu, bu kapsamda 961 bin kişinin yer aldığını bildirdi. Ayrıca 1999 öncesi sigortalı olup GSS borcu bulunan 304 bin kişinin daha bulunduğunu aktardı.
Ertüzün, düzenleme yapılmazsa SGK’nin bu alacakları icra yoluyla tahsil etmek zorunda kalacağını, yeni sistemle borçların daha yumuşak biçimde tahsil edilmesinin amaçlandığını ifade etti.
Dul ve yetim aylıkları da kapsamda
Kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda aynen kabul edilirse, dul ve yetim aylığı alan ve aylık bağlanan dosyadaki kişinin prim borcu bulunanların maaşlarından da yüzde 25’e kadar kesinti yapılabilecek.
Kesintiler 2026’da başlayacak
Prim borcu bulunan emekliler için getirilen kesinti düzenlemesi 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecek. Bu tarihten itibaren borcu olan emeklilerin maaşlarından düzenli kesinti yapılmaya başlanacak.
