Dikkat edilmesi gereken hususlar

Bunlardan ilki olan Konut Alım Rehberine göre, alınacak konutun fiyatının, benzer özelliklere sahip diğer konutların fiyatlarıyla mutlaka karşılaştırılması gerekirken, bu karşılaştırma için emlak ilan sitelerinin kullanılabileceği, bölgedeki emlak danışmanlarının görüşlerine başvurulabileceği ya da Sermaye Piyasası Kurulunca lisans verilen kuruluşlara değerleme raporu hazırlatılabileceği belirtiliyor.

Ödenecek tutar sadece ev için istenen rakamla sınırlı kalmıyor, alıcı ve satıcının ayrı ayrı olmak üzere yüzde 2 (toplamda yüzde 4) tapu harcı, tapu döner sermaye harcı, emlak vergisi ve DASK ödemesi de yapması gerekiyor. Tapu senedinde yazan "yüz ölçümü", taşınmazın bulunduğu arsanın alanını ifade ederken, kat mülkiyetli veya kat irtifaklı taşınmazlarda arsa payı, bu alana göre hesaplanıyor. Gelecekte yapılacak kentsel dönüşüm, kamulaştırma, yeniden inşa veya arsa paylaşımı gibi durumlarda bu alana göre pay alınıyor.

Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulan yapılarsa arsa payı her bir bağımsız bölüme tahsis edilmiş arsadaki ortak mülkiyet payını ifade ediyor. Bu payın benzer bağımsız bölümlerin payı ile uyumlu olması gerekiyor.

Kat irtifakı, henüz tamamlanmamış bir yapıdaki hak sahiplerinin paylarını gösterirken, bir binanın inşaatı tamamen bittikten sonra belediyeden iskan (yapı kullanım izni) alınarak her bağımsız bölüm için oluşturulan tam mülkiyet hakkına kat mülkiyeti deniliyor. Tapu alırken kat mülkiyeti mi, yoksa kat irtifakı mı olduğuna mutlaka bakılması gerekiyor.

Konut üzerinde üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilecek sınırlı haklar yer alırken, konuta ilişkin hakların güvence altına alınmasını sağlamak amacıyla şerh uygulanabiliyor. Daha sonra sıkıntı yaşamamak veya tapu işleminin iptal edilmemesi için "kamu haczi şerhi", "satışa arz şerhi", "intifa hakkı şerhi", "kamulaştırma şerhi", "aile konutu şerhi" veya "riskli yapıdır şerhi"nin olup olmadığının incelenmesi önem arz ediyor.

İrtifak bilgileri bölümünde, taşınmaz üzerinde bir başka taşınmaz veya kişi lehine kullanma veya yararlanma yetkisini tanıyan "geçit (mürür) hakkı", "üst hakkı" veya "kaynak hakkı"na dikkat etmek gerekiyor.

MKK GABİM AŞ tarafından hazırlanan Arsa-Arazi Alım Rehberine göre, alınacak arsanın fiyatının, benzer özelliklere sahip diğer arsaların fiyatlarıyla mutlaka karşılaştırılması gerekirken, bu karşılaştırma için ilan sitelerinin kullanılabileceği, bölgedeki emlak danışmanlarına başvurulabileceği ya da lisanslı kuruluşlara değerleme raporu hazırlatılabileceği öneriliyor.

Alıcı ve satıcının ayrı ayrı arsa/arazi bedelinin yüzde 2'si kadar (toplamda yüzde 4) tapu harcı ödemesi gerekirken, tapu döner sermaye harcı ve emlak vergisi de ödeme kalemleri arasında yer alıyor. Tapudaki arsa veya arazinin yüz ölçümüne, taşınmazın hangi tarihte ve hangi nedenle tescil edildiğine, şerh ve beyan bölümüne, taşınmaz üzerinde haciz, kullanım hakkı veya kısıtlama olup olmadığına, irtifak bilgilerine dikkat edilmesi gerekiyor.