- Haberler
- Yerel Haber
- Çarşamba'nın Kalbinde 800 Yıllık Hazine
Çarşamba'nın Kalbinde 800 Yıllık Hazine
Samsun'un Çarşamba ilçesinde, Göğceli Mezarlığı içinde yer alan ve Anadolu Selçuklu döneminde inşa edilen Göğceli Camii, tamamen ahşaptan yığma tekniğiyle yapılmış Türkiye'nin en eski ahşap camisi olma özelliğini taşıyor.
Göğceli Camii ya da Gökçeli Camii, Samsun'un Çarşamba ilçesindeki Göğceli Mezarlığı içerisinde yer alan camidir. 1206 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı I. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde inşa edilen yapı tamamen ahşap malzemeden yığma tekniği ile inşa edilmiştir. Kapladığı 392m2'lik alanla Türkiye'deki en büyük yığma ahşap camilerden biri olan yapı aynı zamanda Türkiye'deki en eski ahşap camidir.
Ahşapta ustalığın eseri
Tamamen çivi kullanılmadan yapılan caminin duvarlarında kestane, diğer kısımlarında ise dişbudak ve karaağaç tercih edildi. 10 ila 15 metre uzunluğundaki kalaslar, “kurtboğazı geçme” tekniğiyle birbirine monte edilerek dayanıklı bir yapı oluşturuldu. Bu özelliğiyle Göğceli Camii, Anadolu ahşap mimarisinin en eski ve özgün örneklerinden biri kabul ediliyor.
Gemi ustalarının eseri olduğu rivayet ediliyor
Rivayete göre Sultan I. Gıyaseddin Keyhüsrev, Trabzon seferi öncesinde bölgede gemiler yaptırırken, aynı ustalara bu camiyi de inşa ettirdi. Caminin gemi yapımına benzer bir teknikle inşa edilmiş olması, bu rivayeti güçlendiriyor.
Adının kökeni ‘Göç Ehli’ sözcüğüne dayanıyor
Caminin isminin kökeni hakkında farklı görüşler bulunuyor. Bunlardan biri, caminin yer aldığı mezarlığın “göç ehli” (dünyadan göçenler) olarak adlandırılmasından geliyor. Bu ifade zamanla “gökçeli” ve ardından “göğceli”ye dönüşmüş.
Yüzyıllara meydan okuyan miras
Göğceli Camii, son olarak 2007 yılında restore edildi. Caminin bir taşıyıcısında Arap rakamlarıyla 1195 tarihi bulunmasına rağmen, bu tarihin inşa süreciyle mi yoksa tamiratla mı ilgili olduğu henüz kesinlik kazanmadı. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 16 Mayıs 1986’da taşınmaz kültür varlığı olarak tescillenen cami, günümüzde de ibadete açık durumda.
Ahşapta inanç ve sanatın buluştuğu nokta
Harim bölümündeki sütunlar, mihrap duvarına paralel dizilerek yapıya simetrik bir görünüm kazandırıyor. Mihrap kısmı loş bir ışıkla aydınlatılırken, iç süslemelerde kök boyalarla yapılmış bitkisel motifler dikkat çekiyor. Rumi, palmet, C ve S kıvrımlı dallar gibi motiflerle bezenen süslemelerin, Osmanlı klasik dönemine ait olduğu düşünülüyor.
Çarşamba’nın tarihi hazinesi
Çarşamba ilçe merkezine birkaç kilometre uzaklıkta bulunan Göğceli Camii, 800 yılı aşkın tarihiyle bölge halkı için hem dini hem de kültürel bir simge niteliği taşıyor.
Bakmadan Geçme
