Bafra Nokulu'nun tarihsel serüveni
Osmanlı dönemine uzanan köklü geçmişiyle Karadeniz'in geleneksel lezzetlerinden biri olan nokul, 2017 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret alarak 'Bafra Nokulu' adıyla tescillendi. Bu gelişmeyle birlikte nokul, sadece yöresel bir yiyecek olmanın ötesine geçerek Bafra'nın kültürel simgelerinden biri hâline geldi.
Tarihi Orta Asya’ya kadar uzanan nokul, Türklerin göçebe yaşam tarzında tercih edilen pratik ve dayanıklı bir yiyecek olarak ortaya çıktı. Karadeniz sahil şeridinde gelişen göçebe kültür ile Anadolu’nun hamur işi geleneğinin birleşiminden doğan bu özel tat, yüzyıllardır sofralarda yerini koruyor.
Özellikle Osmanlı döneminde tahıl üretimi ve fırıncılığın geliştiği Bafra’da nokul, günlük yaşamın vazgeçilmezlerinden biri oldu. Halk, nokulun hem tatlı (üzümlü, cevizli, şekerli) hem de tuzlu (kıymalı, ıspanaklı, peynirli) çeşitlerini yapmaya başladı. Zamanla bu lezzet, düğünlerin, bayramların ve özel günlerin simgesi haline geldi. “Düğün nokulu” adıyla bilinen çeşidi ise Bafra’da ayrı bir öneme sahip.
Geleneksel yöntemlerle, odun ateşinde fırınlarda pişirilen nokul, halen Bafra’daki bazı fırınlarda bu özgün yöntemle üretilmeye devam ediyor.
2000’li yıllardan itibaren başlatılan coğrafi işaret süreci, 2017 yılında sonuçlandı ve Bafra Nokulu adıyla resmi tescil alındı. Bu tescil, hem geleneksel tarifin korunmasını hem de yerel üreticinin desteklenmesini sağlıyor.
Bafra Nokulu, bugün hem Türkiye’de hem de yurtdışında tanınan, yöresel mutfağın önemli bir temsilcisi olarak varlığını sürdürüyor.
