Anadolu'nun Denizci Türkmen Beyliği Candaroğulları Beyliği
Candaroğulları Beyliği, diğer adıyla İsfendiyaroğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasının ardından Kastamonu ve çevresinde kurulan Türkmen beyliğidir. Beyliğin kurucusu Demir Yaman Candar, Oğuzların Kayı boyundandır. Beyliğin 8. beyi İsfendiyar Bey'den sonra hanedan, İsfendiyaroğulları olarak anılmıştır.
Candaroğulları Beyliği, 1291-1461 yılları arasında 170 yıl varlığını sürdürmüş, Karamanoğulları ve Dulkadıroğulları ile birlikte Anadolu’nun en devamlı Türkmen beyliklerinden biri olmuştur. 1308 yılına kadar Selçuklulara, 1335 yılına kadar İlhanlılara tabi olan beyler, 1383’ten itibaren kısa süreli istiklal kazanmış, 1383’te Osmanoğlu I. Murad’a tabi olmuşlardır. Ankara Savaşı’nın ardından tekrar bağımsızlık kazanan beyler, 1413’ten itibaren Osmanlı hakimiyetine yeniden girmiş, 1461’de Fatih Sultan Mehmed’in Trabzon seferi ile beyliğin Osmanlı topraklarına katılmasıyla son bulmuştur.
Candaroğulları, Osmanlılarla sıkı siyasi ve akrabalık bağları kurmuş, beylerin çoğu Osmanlı hizmetinde yer almıştır. Beylik, Kastamonu, Sinop, Samsun, Çankırı ve Zonguldak bölgelerinde hüküm sürmüş, Osmanlılarla nadiren muhalif bir siyaset izlemiş, genellikle müttefik konumunda olmuştur. Tarih boyunca beyliğin sınırları zaman zaman bölünmüş, taht mücadeleleri yaşanmıştır. Süleyman Paşa, Kastamonu ve Sinop’u topraklarına katarak beyliğin güçlenmesini sağlamıştır. Yıldırım Bayezid döneminde bazı topraklar Osmanlıya geçmiş, ancak Sinop’ta Candaroğulları yönetimi devam etmiştir. İsfendiyar Bey, Ankara Savaşı sonrası Timur’un hakimiyetini tanımış, Kastamonu’ya yeniden hakim olmuştur. Osmanlı şehzadeleri arasındaki mücadelelerde ise tedbirli politika izleyerek her defasında duruma göre şehzadelerle iş birliği yapmıştır.
Candaroğulları beyleri, bölgede önemli eserler de bırakmıştır. Kastamonu’da İbn Neccar Camii ve İsmail Bey İmareti en dikkat çeken yapılar arasında yer almaktadır. Ayrıca, sanat ve edebiyat alanında da faaliyet göstermişler, İsmail Bey (1443-1461) “Hulviyat-ı Şahi” isimli önemli eseri yazdırmıştır. Candaroğulları Beyliği, Osmanlı Devleti’ne katılmasıyla sona ermiş, ancak hem denizcilik hem de kültürel mirasıyla Anadolu tarihindeki önemini korumuştur.
Bakmadan Geçme
