700 yıllık su hayrı geleneği
Gerek İslam inanışında gerekse Türk örf ve adetlerinde en makbul hayırlar arasında yer alan su hayrı, Aydın'ın kırsal köylerinde yüzyıllardır sürdürülüyor. Özellikle incir üretiminin yoğun olduğu bölgelerde, yol kenarlarına bırakılan küpler dolusu soğuk su, yoldan geçenlerin susuzluğunu gideriyor.
Osmanlı döneminden miras kalan bu gelenek, özellikle kervanların geçtiği ancak çeşmenin bulunmadığı noktalarda insanların susuz kalmaması için başlatılmıştı. Köşk ilçesine bağlı köylerde yaklaşık 7 asırdır devam eden uygulama, bugün de köy sakinleri tarafından yaşatılıyor. Varlıklı ailelerin hayır amacıyla başlattığı uygulama, vasiyetler sayesinde kuşaktan kuşağa aktarılıyor.
Bugün Aydın’ın Köşk, Germencik ve Karacasu başta olmak üzere yaklaşık 450 köyünde sürdürülen gelenek, görenleri şaşırtmaya devam ediyor. Köşk’ün Ilıdağ ve Akçaköy mahallelerinde yaz aylarında bahçe yolları adeta su hayrı küpleriyle doluyor. Hayır sahipleri, küplerdeki suyu her hafta kontrol edip tazeliyor.
Geleneğin asırlardır Yörük köylerinde sürdürüldüğünü belirten Rasul Demir şunları söyledi:
“Eskiden ulaşım bugünkü kadar kolay değildi. Atalarımız, yaz sıcağında yolcuların susuzluğunu gidermek için böyle bir hayır başlatmış. Günümüzde de dağ köylerinde bu gelenek devam ediyor. Her sülalenin dağlarda farklı noktalarda bıraktığı su küpleri var. Küpün önündeki yalaktan hayvanlar da su içebiliyor. İnancımıza göre, bu hayrın sevabı hayrı yapanların ve vesile olanların ruhuna ulaşır.”
Asırlardır süregelen bu gelenek, hem misafirperverliğin hem de paylaşmanın simgesi olarak Anadolu kültüründe yaşamaya devam ediyor.
