30 gün içinde cayma hakkını kullanabilecek

Ticaret Bakanlığı ürün veya hizmetlerin, sabit bir mağaza ya da perakende noktası kullanılmadan, doğrudan tüketiciye kişisel iletişim yoluyla satılmasına olanak sağlayan doğrudan satış sistemine yönelik yeni bir düzenlemeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor. Sistemin güvenilir, adil ve şeffaf bir yapıya kavuşturulmasını amaçlayan bu yeni adımla, doğrudan satış şeklinin düzenli şekilde artması ve olası mağduriyetlerin önüne geçilmesi hedefleniyor.

Bu doğrultuda Bakanlıkça hazırlanan, sektöre yönelik ilk kapsamlı düzenleme olarak nitelendirilen "Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı", kamuoyunun, ilgili kurum ve kuruluşların görüşüne açıldı. Taslak ile doğrudan satış şirketleri, doğrudan satış sistemlerine ilişkin ilke ve esasların neler olduğu, doğrudan satıcıların sisteme dahil olmaları ve ayrılmaları, tüketicilerin sahip olduğu haklar gibi bazı hususlar düzenlendi.

Taslağın yürürlüğe girmesi halinde, doğrudan satış sistemiyle sunulan mal veya hizmet, tüketicilere satılabilir ve pazarlanabilir nitelikte olacak. Doğrudan satış sisteminde gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler gibi yanıltıcı bilgiler verilemeyecek, kişiler baskı kurma, aldatma, rahatsızlık verme ve bunlara benzer yollarla sisteme dahil olmaya zorlanamayacak. Ayrıca doğrudan satış şirketinin, doğrudan satıcıya dağıtabileceği komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaat tutarı, perakende satış karı hariç olmak üzere, şirketin yıllık net satışlarının yüzde 40'ını geçemeyecek.

Tüketicinin, cayma hakkını kullanamayacağı bazı istisnalar da taslakta belirtildi. Buna göre, tüketici kendi isteği ve kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlattığı mallarda, cayma hakkını kullanamayacak. Ayrıca çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek, tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılan, iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayan ürünlerde de bu haktan yararlanılamayacak.

Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmelerde, satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum ya da montajının yapılacağı belirtilen, kurulum veya montajı gerçekleştirilen mallarda cayma hakkı kullanılamayacak.

Taslakta, tüketicinin bilgilendirilmesine yönelik de bir düzenleme yer aldı. Buna göre, doğrudan satış şirketi posta, katalog, telefon, faks, elektronik posta, kısa mesaj, internet gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin, tüketicinin bilgilendirilmesini ve taleplerini iletebilmesini sağlayan bir sistem kurmakla yükümlü olacak. Bu sistemde, şirketin cayma hakkının bulunup bulunmadığı ve bu hakkın hangi şartlarla kullanılabileceğine, doğrudan satıcı bilgisini vermesinin zorunlu olduğuna, cayma hakkı talebinin hangi yollarla şirkete iletileceğine, mal ve hizmetin kullanımına ilişkin çeşitli bilgilerin bulunması gerekecek.