ÇOCUK BESLENMESİNDE MEYVE VE SEBZE TÜKETİMİNİN ÖNEMİ

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ayhan Gazi Kalaycı, çocukların, dengeli beslenmesi, büyüme ve gelişmesi, hastalıkların erken önüne geçilmesi, konusunda önemli açıklamalarda bulundu. Çocukların, dengeli beslenmesinin, mevsiminde taze meyve ve sebze tüketmesinin son derece önemli olduğuna dikkat çeken Gastroenteroloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ayhan Gazi Kalaycı, “Örneğin, yaz aylarında tezgahlarda, kısa süreli gördüğümüz, dut, erik, yenidünya, çilek, kiraz, kayısı ve vişne gibi meyvelerin, zamanında tüketilmesi daha sağlıklıdır. Kavun, karpuz ve üzüm gibi meyveler, kolay sindirilebilir, karbonhidrat içermesi ve bol miktarda sıvı içermeleri nedeniyle yaz aylarında tüketilmesi gereken meyvelerdir. Yaz aylarında, artan sıvı ihtiyacı nedeniyle özellikle, su tüketilmeli, susama hissinin giderilmesi için, su yerine aşırı karbonhidrat içeren hazır içecekler tüketilmemelidir. Hazır içecekler yerine, süt, ayran, taze meyve suyu tercih edilmelidir. Ihlamur, kuşburnu ve ekinezyanın bağışıklık sistemini güçlendirici ve soğuk algınlığını önleyici özelliği olduğundan, asitli hazır içecekler yerine, ekinezya, zencefil, ıhlamur, kuşburnu, zerdeçal çayları tüketilebilir. İçerdikleri antioksidan maddeler, çeşitli vitamin ve mineraller nedeniyle, çocuklarda taze sebze ve meyve tüketiminin arttırılması, mevsimine uygun taze sebze ve meyvelerin tercih edilmesi önemlidir. Özellikle, enerji değeri yüksek ancak besin içeriği düşük, olan atıştırmalık ya da abur cubur besinler yerine, vitamin ve mineral yönünden zengin taze meyve ve sebze tüketilmesi, hem vitamin ve mineral ihtiyacını karşılar, hem de hastalıklara karşı direnci artırır" dedi.
Büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu çocukluk yaş döneminde, beslenmenin önemli olduğunu ifade eden Prof. Dr. Ayhan Gazi Kalaycı, “Dengeli beslenme çocuklarda hem büyüme ve gelişmeyi sağlamakta hem de bazı hastalıkların önlenmesinde rol oynamaktadır. Diş sağlığı, mide ve bağırsak hastalıkları üzerinde, beslenmenin önemli etkileri vardır. Astım, atopik dermatit, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, metabolik sendrom ve şeker hastalığı gibi hastalıklar üzerinde de, beslenmenin önemli rolü olduğu bilinmektedir. Günlük yaşamda, dengesiz beslenme ve çok fazla şekerli gıdalara yer verilmesi, bağışıklık sisteminin işlevini azaltmakta, ilerleyen yıllarda obezite, metabolik sendrom ve şeker hastalığı, gelişme riskini artırmaktadır. Yeterli protein alımı, güçlü bir bağışıklık sistemi için şarttır. Ancak fazla miktarda protein alınması da, ileri yaşlarda metabolik sendrom, hipertansiyon ve böbrek taşı gibi sorunları da, beraberinde getirebilir. Benzer şekilde, yağ ve karbonhidrat içeren besinler ile meyve ve sebze tüketimi konusunda da, doğal ve dengeli besin tüketimi önemlidir" diye konuştu.
Ayhan Gazi Kalaycı, yoğurt, ayran ve kefirin çocuklarda sıvı ihtiyacını karşıladığını, içerdikleri probiyotikler sayesinde, bağışıklık sistemini güçlendirdiğini belirterek, “Yaz mevsiminde, tüketilmesi gereken harika besinlerdir. Probiyotikler, hastalık potansiyeli taşıyan bakterilerin, çoğalmasını engeller ve bağırsağın düzenli çalışmasına yardımcı olur. Günlük veya uzun ömürlü sütlerin, probiyotikli yoğurtla mayalanması, suretiyle ev ortamında sağlıklı yoğurtlar elde edilebilir. Bağırsaklardaki koruyucu probiyotik bakterilerin, kalıcı olması için prebiyotik etkiye sahip besinlerin, tüketilmesi çok önemlidir. En önemli prebiyotik anne sütüdür ve bugün için anne sütü çocukları, enfeksiyonlarda ve yaz ishallerinden koruyan en güçlü silahımızdır. Anne sütünün kesildiği iki yaşından sonraki dönemde ise meyve ve sebzeler yanı sıra pırasa, enginar, patlıcan, soğan ve sarımsak gibi prebiyotik özelliğe sahip birçok besin, vücudun gelişmesine ve enfeksiyonlardan korunmasına katkı sağlamaktadır" açıklamasında bulundu.
Televizyon ve diğer medya organlarının, çocuk beslenmesini etkileyen en önemli araçlardan biri haline geldiğini vurgulayan Kalaycı, “Reklamlar, sadece çocukları değil, çocuğu için besin tercihi yapan ebeveyni de etkilemektedir. Özellikle, çocuk beslenmesine yönelik, oldukça cazip gösterilen hazır gıda ve içecek reklamları sayesinde, hazır gıda tüketimi, çocuk beslenmesinde, rutine girmiş ve çocuklar bu tür gıdaları her gün tüketir hale gelmişlerdir. İçerdikleri katkı maddeleri ve trans yağlar sayesinde, uzun süre tüketilmeleri halinde çocuklarda, karın ağrısı, gastrit, reflü, bağırsak sorunları, obezite, kolesterol ve trigliserit yüksekliği gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Diğer taraftan, mevsimine uygun tüketilmesi gereken meyveler yerine, hatta su, ayran ve yoğurt tüketimi yerine bu tür hazır yiyecek ve içecekler tüketilir hale gelmiştir. Büyüme ve gelişme döneminde olan çocuklarımızın beslenmesinde, tehdit haline gelen bu sorunun çözümü için aile-okul işbirliği ve basın yayın kuruluşları sayesinde çocuk ve aile eğitimine yönelik programların yapılması son derece yararlı olacaktır” ifadelerini kullandı.